The Atom [Tongan translation]

'Oku kole 'a e naunau 'o e 'atome 1 ki ha lea fakatapu

Koe 'anga 'ulu'aki 'o e 'univeesi2 kotoa pe

'Io, ke tau hiva ki 'ene ngaahi fakamalo, ke tau puno hifo 'e tau 'ulu 'o lotu

Ki he loto 'atamai naunau kuo fakakakano 'i ai.

Koe me'a si'i si'i hifo fakamanavahe 'o e me'a mo hono 'elekitone3 faka'opeti 4

'Aulolongo'i 'i he Feitu'u-la'a5 hange ha hooke6 'i he ngaahi sia 'i ma'efu

Koe me'a si'i si'i hifo fakamanavahe 'o e me'a

Fakataha'i manupuna mo maka mo 'ovava mo koe mo au.

'Oi, fakatapu koe 'atome, koe tu'utu'uni poto mo'oni

Ki ai 'oku fakatonutonu 'angalelei 'a e me'a kotoa

Koe me'a e taha pe 'oku fakatoi ia ki he me'a kotoa

Koe 'ataa, 'oku kohu 'a e papa 'i ai pea mo e ngaahi sia.

'Oi, tuku au 'i heni, 'a ia 'oku takatakai 'e he me'a kotoa pe 'oku mo'oni

Mama'o 'i tu'a ni, koe ngata'anga 'o e 'ahi'ahi tisitale, 'io

Tuku au 'i heni keu aa, tuku au keu heheka.

Koe kakai koe fakataha 'o e kau ngeli mo e kau lo.

'Oku ke sio ki maua meiate ho vakavanu

Fakavaia 'a e 'aisi 'aofi 'o e feitu'u momoko 'iate ho fielahi

Ke fekau'i ha fale'alea 'o kau 'angelo tui vala 'angatu'u

Naa mau ma'u ha lakanga mamafa 'i heni.

Ko hoku tuasina faka'ange'ange ma 'ua na'e ngaue ki he pomu 'atome

Naa ne ma'u ha Pale Nopele7 'i he 'ako fisiki8 pea mo e potu 'i he fasi ni

Ka kuou mate mai na'e 'ikai ha ngaahi sio'ata 'o ha tu'unga fefine 'i he loki

Pea na'e fakahoko e naua ki he pa9 'o e saenisi 'angama'a.

'Io, koe ngaue ta'etokanga ki he 'atome koe 'anga lahi 'ange manavahe 'o e faka'uli 'a e tapu

Kapau 'oku ke nga'ohi ha ngaahi mahafu pea koe 'uhila fakangofua

Ha taha, nga'ohi au ha tu'unga, he kuo taku ke kapa

Mo e ha taha 'oku lotu he mo vale 'i he kuonga 'angamomo'i-me'a.

Ke ma'u 'a e ngaahi lotu 'e he kau lotu, ke ma'u ha 'ilo 'e he kau fakatau

Ke ma'u ha fakatata 'e he kau fai saenisi, ke ma'u 'a e fakavaa 'e he kau 'angatu'u

Ke ma'u ha kounisenisi 'e he ngaahi pisinisi, ke ma'u 'a e Mamani 'e he kau 'angamalu

Ke lea 'a e 'anga'eiki 'o natula.

'Oi, fakakole 'a e naunau 'o e 'atome ha lea fakatapu

Koe 'anga 'ulu'aki 'o e 'univeesi kotoa pe

'Io, ke tau hiva ki 'ene ngaahi fakamalo, ke tau puno hifo 'e tau 'ulu 'o lotu

Ki he loto 'atamai naunau kuo fakakakano 'i ai.

1. momo'i me'a2. koe potu kotoa pe 'i tu'a ni 'o e Mamani3. koe me'a 'oku si'i hifo ki ha momo'i me'a. 'Oku kumi ia 'i he 'uhila, 'a ia 'oku ma'u 'a e fafa'o faka'ikai.4. koe hala 'o e palaneti pea 'o ha me'a 'oku 'alu takai holo 'i ha me'a 'anga takatakai.5. koe fakatanaki 'o e ngaahi palaneti e valu (Meakuli, Tapukitea, Mamani, Ma'asi, Siupita, Satuna, 'Ulaani, mo Nepituna) mo honau ngaahi mahina 'a ia 'oku nau 'opeti 'a e la'a. Fakataha moe fua me'a kehe: palanite kihi, fetu'u'esi'afi hono fa'ahinga kotoa.6. koe fanga manupuna7. koe pale 'oku pale'i ki ha taha na'e fai ha ngaue lelei lahi ki he hikihake 'a e melino 'o e kakai kotoa pe.8. koe 'ako 'i he 'anga saenisi 'oku ngaue ki he natula pea mo e ngaahi 'ulunga'anga 'o e me'a mo e 'uhila9. koe kuonga 'o ha monu'ia lahi

• Artist:Ani DiFranco
• Album:Red Letter Year (2008)