Völuspá [English translation]

1. Hljóðs bið ek allar helgar kindir,

meiri ok minni mögu Heimdallar;

viltu, at ek, Valföðr! vel framtelja forn spjöll fíra,

þau er fremst um man.

2. Ek man jötna ár um borna,

þá er forðum mik fœdda höfðu;

níu man ek heima, níu íviði,

mjötvið mœran fyr mold neðan.

3. Ár var alda þar er Ýmir bygði,

vara sandr né sær né svalar unnir,

jörð fannsk æva né upphiminn,

gap var ginnunga, en gras hvergi.

4. Áðr Burs synir bjöðum um ypðu,

þeir er Miðgarð mœran skópu;

sól skein sunnan á salar steina,

þá var grund gróin grœnum lauki.

5. Sól varp sunnan, sinni mána,

hendi inni hœgri um himinjódyr;

sól þat ne vissi hvar hon sali átti,

máni þat ne vissi hvat hann megins átti,

stjörnur þat ne vissu hvar þær staði áttu.

6. Þá gengu regin öll á rökstóla,

ginnheilug goð, ok um þat gættusk;

nátt ok niðjum nöfn um gáfu,

morgin hétu ok miðjan dag,

undorn ok aptan, árum at telja.

7. Hittusk æsir á Iðavelli,

þeir er hörg ok hof hátimbruðu,

afla lögðu, auð smíðuðu,

tangir skópu ok tól görðu.

8. Tefldu í túni, teitir váru,

var þeim vettugis vant ór gulli;

unz þrjár kvámu þursa meyjar

ámátkar mjök ór jötunheimum.

9. Þá gengu regin öll á rökstóla,

ginnheilug goð, ok um þat gættusk:

hverr skyldi dverga drótt um skepja

ór brimi blóðgu ok ór Bláins leggjum.

10. Þar var Móðsognir mæztr um orðinn

dverga allra, en Durinn annarr;

þeir mannlíkun mörg um görðu

dvergar í jörðu, sem Durinn sagði.

11. Nýi, Niði, Norðri, Suðri,

Austri, Vestri, Alþjófr, Dvalinn,

Nár ok Náinn, Nípingr, Dáinn,

Bifurr, Bafurr, Bömburr, Nori,

Ánn ok Ánarr, Óinn, Mjöðvitnir.

12. Veggr ok Gandálfr, Vindálfr, Þorinn,

Þrár ok Þráinn, Þekkr, Litr ok Vitr,

Nýr ok Nýráðr, nú hefi ek dverga,

Reginn ok Ráðsviðr, rétt um talða.

13. Fili, Kili, Fundinn, Nali, Hepti,

Vili, Hanarr, Svíurr, Billingr, Brúni,

Bildr ok Buri, Frár, Hornbori, Frægr ok Lóni,

Aurvangr, Jari, Eikinskjaldi.

14. Mál er dverga í Dvalins liði

ljóna kindum til Lofars telja,

þeir er sóttu frá salar steini

Aurvanga sjöt til Jöruvalla.

15. Þar var Draupnir ok Dólgþrasir,

Hár, Haugspori, Hlévangr, Glóinn,

Dori, Ori, Dúfr, Andvari,

Skirfir, Virfir, Skafiðr, Ai.

16. Álfr ok Yngvi, Eikinskjaldi,

Fjalarr ok Frosti, Finnr ok Ginnarr;

þat man æ uppi, meðan öld lifir,

langniðja tal Lofars hafat.

17. Unz þrír kvámu ór því liði

öflgir ok ástkir æsir at húsi,

fundu á landi lítt megandi

Ask ok Emblu örlöglausa.

18. Önd þau ne áttu, óð þau ne höfðu,

lá né læti né litu góða;

önd gaf Óðinn, óð gaf Hœnir,

lá gaf Lóðurr ok litu góða.

19. Ask veit ek standa, heitir Yggdrasill

hár baðmr, ausinn hvíta auri;

þaðan koma döggvar þærs í dala falla;

stendr æ yfir grœnn Urðar brunni.

20. Þaðan koma meyjar margs vitandi

þrjár, ór þeim sal er und þolli stendr;

Urð hétu eina, aðra Verðandi,

skáru á skíði, Skuld ina þriðju;

þær lög lögðu, þær líf kuru

alda börnum, örlög seggja.

21. Þat man hon fólkvíg fyrst í heimi,

er Gullveig geirum studdu

ok í höll Hárs hana brendu;

þrysvar brendu þrysvar borna,

opt, ósjaldan, þó hon enn lifir.

22. Heiði hana hétu, hvars til húsa kom,

völu velspá, vitti hon ganda,

seið hon hvars hon kunni, seið hon hugleikin,

æ var hon angan illrar brúðar.

23. Þá gengu regin öll á rökstóla,

ginnheilug goð, ok um þat gættusk:

hvárt skyldu æsir afráð gjalda

eða skyldu goðin öll gildi eiga.

24. Fleygði Óðinn ok í fólk um skaut,

þat var enn fólkvíg fyrst í heimi;

brotinn var borðveggr borgar ása,

knáttu vanir vígská völlu sporna.

25. Þá gengu regin öll á rökstóla,

ginnheilug goð, ok um þat gættusk:

hverr hefði lopt allt lævi blandit

eða ætt jötuns Óðs mey gefna.

26. Þórr einn þar vá þrunginn móði,

hann sjaldan sitr er hann slíkt um fregn;

á gengust eiðar, orð ok sœri,

mál öll meginlig er á meðal fóru.

27. Veit hon Heimdallar hljóð um fólgit

undir heiðvönum helgum baðmi;

á sér hon ausask aurgum forsi

af veði Valföðrs. Vituð ér enn eða hvat?´

28. Ein sat hon úti, þá er inn aldni kom

yggjungr ása ok í augu leit. Hvers fregnið mik?

Hví freistið mín? Allt veit ek,

Óðinn, hvar þú auga falt, í inum mæra Mímisbrunni.

Drekkr mjöð Mímir morgun hverjan af veði Valföðrs.

Vituð ér enn - eða hvat?

29. Valði henni Herföðr hringa ok men,

fekk spjöll spaklig ok spá ganda,

sá hon vítt ok of vítt of veröld hverja.

30. Sá hon valkyrjur vítt of komnar,

görvar at ríða til Goðþjóðar; Skuld helt skildi,

en Skögul önnur, Gunnr, Hildr, Göndul ok Geirskögul.

Nú eru talðar nönnur Herjans, görvar at ríða

grund valkyrjur.

31. Ek sá Baldri, blóðgum tívur,

Óðins barni, örlög folgin;

stóð of vaxinn völlum hæri

mjór ok mjök fagr mistilteinn.

32. Varð af þeim meiði, er mær sýndisk,

harmflaug hættlig, Höðr nam skjóta;

Baldrs bróðir var of borinn snemma,

sá nam Óðins sonr einnættr vega.

33. Þó hann æva hendr né höfuð kembði,

áðr á bál of bar Baldrs andskota;

en Frigg of grét í Fensölum

vá Valhallar. Vituð ér enn - eða hvat?

34. Þá kná Váli vígbönd snúa,

heldr váru harðgör höft ór þörmum.

35. Haft sá hon liggja und Hveralundi,

lægjarns líki Loka áþekkjan;

þar sitr Sigyn þeygi of sínum

ver vel glýjuð. Vituð ér enn - eða hvat?

36. Á fellur austan um eitrdala

söxum ok sverðum, Slíðr heitir sú.

37. Stóð fyr norðan á Niðavöllum

salr ór gulli Sindra ættar;

en annarr stóð á Ókólni

bjórsalr jötuns, en sá Brimir heitir.

38. Sal sá hon standa sólu fjarri

Náströndu á, norðr horfa dyrr;

falla eitrdropar inn um ljóra,

sá er undinn salr orma hryggjum.

39. Sá hon þar vaða þunga strauma

menn meinsvara ok morðvarga

ok þann er annars glepr eyrarúnu;

þar saug Niðhöggr nái framgengna,

sleit vargr vera. Vituð ér enn - eða hvat?

40. Austr sat in aldna í Járnviði

ok fæddi þar Fenris kindir;

verðr af þeim öllum einna nokkurr

tungls tjúgari í trölls hami.

41. Fyllisk fjörvi feigra manna,

rýðr ragna sjöt rauðum dreyra;

svört verða sólskin um sumur eftir,

veðr öll válynd. Vituð ér enn - eða hvat?

42. Sat þar á haugi ok sló hörpu

gýgjar hirðir, glaðr Eggþér;

gól of hánum í galgviði

fagrrauðr hani, sá er Fjalarr heitir.

43. Gól of ásum Gullinkambi,

sá vekr hölða at Herjaföðrs;

en annarr gelr fyr jörð neðan

sótrauðr hani at sölum Heljar.

44. Geyr nú Garmr mjök fyr Gnipahelli,

festr mun slitna, en freki renna;

fjölð veit ek fræða, fram sé ek lengra

um ragna rök römm sigtíva.

45. Bræðr munu berjask ok at bönum verðask,

munu systrungar sifjum spilla;

hart er í heimi, hórdómr mikill,

skeggöld, skalmöld, skildir ro klofnir,

vindöld, vargöld, áðr veröld steypisk;

mun engi maðr öðrum þyrma.

46. Leika Míms synir, en mjötuðr kyndisk

at inu galla Gjallarhorni;

hátt blæss Heimdallr, horn er á lofti,

mælir Óðinn við Míms höfuð.

47. Skelfr Yggdrasils askr standandi,

ymr it aldna tré, en jötunn losnar;

hræðask allir á helvegum

áðr Surtar þann sefi of gleypir.

48. Hvat er með ásum? Hvat er með alfum?

Gnýr allr Jötunheimr, æsir ro á þingi,

stynja dvergar fyr steindurum,

veggbergs vísir. Vituð ér enn - eða hvat?

49. Geyr nú Garmr mjök fyr Gnipahelli,

festr mun slitna en freki renna;

fjölð veit ek fræða, fram sé ek lengra

um ragna rök römm sigtíva.

50. Hrymr ekr austan, hefisk lind fyrir,

snýsk Jörmungandr í jötunmóði;

ormr knýr unnir, en ari hlakkar,

slítr nái niðfölr, Naglfar losnar.

51. Kjóll ferr austan, koma munu Múspells

of lög lýðir, en Loki stýrir;

fara fíflmegir með freka allir,

þeim er bróðir Býleists í för.

52. Surtr ferr sunnan með sviga lævi,

skínn af sverði sól valtíva;

grjótbjörg gnata, en gífr rata,

troða halir helveg, en himinn klofnar.

53. Þá kemr Hlínar harmr annarr fram,

er Óðinn ferr við ulf vega,

en bani Belja bjartr at Surti;

þá mun Friggjar falla angan.

54. Geyr nú Garmr mjök fyr Gnipahelli,

festr mun slitna, en freki renna;

fjölð veit ek fræða, fram sé ek lengra

um ragna rök römm sigtíva

55. Þá kemr inn mikli mögr Sigföður,

Víðarr, vega at valdýri.

Lætr hann megi Hveðrungs mundum standa

hjör til hjarta, þá er hefnt föður.

56. Þá kemr inn mæri mögr Hlóðynjar, gengr Óðins

sonr við orm vega, drepr af móði Miðgarðs véurr,

munu halir allir heimstöð ryðja; gengr fet níu

Fjörgynjar burr neppr frá naðri níðs ókvíðnum.

57. Sól tér sortna, sígr fold í mar,

hverfa af himni heiðar stjörnur;

geisar eimi ok aldrnari,

leikr hár hiti við himin sjalfan.

58. Geyr nú Garmr mjök fyr Gnipahelli,

festr mun slitna en freki renna;

fjölð veit ek fræða fram sé ek lengra

um ragna rök römm sigtíva

59. Sér hon upp koma öðru sinni

jörð ór ægi iðjagræna;

falla forsar, flýgr örn yfir,

sá er á fjalli fiska veiðir.

60. Finnask æsir á Iðavelli

ok um moldþinur máttkan dæma

ok minnask þar á megindóma

ok á Fimbultýs fornar rúnir.

61. Þar munu eftir undrsamligar

gullnar töflur í grasi finnask,

þærs í árdaga áttar höfðu.

62. Munu ósánir akrar vaxa,

böls mun alls batna, Baldr mun koma;

búa þeir Höðr ok Baldr Hrofts sigtoftir,

vé valtíva. Vituð ér enn - eða hvat?

63. Þá kná Hænir hlautvið kjósa

ok burir byggja bræðra tveggja

vindheim víðan. Vituð ér enn - eða hvat?

64. Sal sér hon standa sólu fegra,

gulli þakðan á Gimléi;

þar skulu dyggvar dróttir byggja

ok um aldrdaga ynðis njóta.

65. Þá kemr inn ríki at regindómi

öflugr ofan, sá er öllu ræðr.

66. Þar kemr inn dimmi dreki fljúgandi,

naðr fránn, neðan frá Niðafjöllum;

berr sér í fjöðrum, - flýgr völl yfir, -

Niðhöggr nái. Nú mun hon sökkvask.

• Artist:Old Norse & Viking Chants
• Album:Poetic Edda